[FR] EXPOSITION VIRTUELLE DE PEINTURE – EXPOSITION 3D KUNSTMATRIX
KONSTANTINOS KOUNALIS. «Anthropographies. Entre représentation et abstraction »
Texte d’exposition et commissariat de l’exposition : dr. Alexandra Kouroutaki, PhD historienne de l’art
Chef de projet : Dr. Eleftherios Dermitzakis, PhD en Sciences de l’Informatique
Résumé
Dans sa nouvelle exposition virtuelle intitulée “Anthropographies: entre représentation et abstraction”, Kostas Kounalis oriente sa recherche artistique dans la mise en évidence de différentes versions de la forme humaine comme thème principal de sa peinture. Sa recherche picturale porte sur la structure interne de l’Ego et véhicule les préoccupations purement ontologiques et existentielles de l’artiste.
L’exposition est divisée en trois sections thématiques: «Silhouettes», «Énergie», «Psycho-graphies». Depuis les silhouettes formées par les ombres jusqu’aux figures expressionnistes (où les formes humaines sont produites avec une matière presque rugueuse et des couleurs intensément chaudes), les figures humaines s’équilibrent entre représentation et abstraction. Des images énigmatiques véhiculent une sensation complexe d’énergie, de pression intense, de mouvement, de fluidité et d’usure.
[EN] VIRTUAL PAINTING EXHIBITION – 3D KUNSTMATRIX EXHIBITION
KONSTANTINOS KOUNALIS. “Anthropographics. Between representation and abstraction”
Curating and exhibit text by dr. Alexandra Kouroutaki, PhD Art historian
Project manager : Dr. Eleftherios Dermitzakis, PhD in Computer Science
Abstract
In his new virtual exhibition entitled “Anthropographics: between representation and abstraction”, Kostas Kounalis directs his artistic research in highlighting different versions of the human form as the main theme of his painting. His pictorial research focuses on the “internal” structure of the Ego and conveys the purely ontological and existential concerns of the artist.
The exhibition is divided into three thematic sections: “Silhouettes”, “Energy”, “Psycho-graphics”. From the silhouettes formed by shadows to the expressionist figures (where forms are produced with an almost rough material and intense warm colors), human figures are balanced between representation and abstraction. Enigmatic images convey a complex feeling of energy, intense pressure, movement, fluidity, wear and tear.
[GR] ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ (2 ) ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΟΥΝΑΛΗ
KUNSTMATRIX 3D EXHIBITION
Επιμέλεια, κείμενα : δρ. Αλεξάνδρα Κουρουτάκη, PhD Ιστορικός τέχνης
“Ανθρωπογραφίες: Μεταξύ αναπαράστασης και αφαίρεσης”
Στη νέα του ψηφιακή έκθεση με θέμα “Ανθρωπογραφίες: Μεταξύ αναπαράστασης και αφαίρεσης”, ο Κώστας Κουνάλης εξειδικεύει την καλλιτεχνική του έρευνα στην ανάδειξη ποικίλων εκδοχών της ανθρώπινης μορφής ως ζωγραφικού θέματος. Πρόκειται για μια μελέτη της “έσω” αρχιτεκτονικής της ανθρώπινης ύπαρξης που αποσκοπεί να μεταφέρει προβληματισμούς αμιγώς οντολογικούς και υπαρξιακούς.
Η έκθεση αρθρώνεται σε τρεις θεματικές ενότητες : “Σκιαγραφημένες μορφές”, “Ενέργεια”, “Ψυχο–γραφήματα”. Από τις σκιαγραφημένες φιγούρες έως τα εξπρεσιονιστικά είδωλα όπου οι φόρμες πλάθονται με ματιέρες σκόπιμα ανάγλυφες και έντονα θερμές, οι ανθρώπινες μορφές ισορροπούν στο μεταίχμιο μεταξύ αναπαράστασης και αφαίρεσης. Αινιγματικές εικόνες μεταγγίζουν ένα σύνθετο αίσθημα ενέργειας, έντασης, κίνησης, ρευστότητας, φθοράς και αδιεξόδου.
Ενότητα : “Σκιαγραφημένες μορφές”
Στην ενότητα εντάσσονται συνθέσεις με σκιαγραφημένες ανθρώπινες μορφές και σκιώδη είδωλα που αιφνίδια σαρκώνονται και αποκτούν υπόσταση, ως νέες “φαντασμαγορίες της ταυτότητας [1]”, σε έναν απροσδιόριστο χώρο. Οι φιγούρες προσλαμβάνουν μια ψευδαισθησιακή, μεταφυσική διάσταση, για να αποκαλύψουν την άυλη, σιωπηλή πλευρά της ύπαρξής μας. Οι ανθρώπινες μορφές αποδίδονται ως “φωτογραφικά στιγμιότυπα” και δημιουργούνται είτε με τη χρήση laser, είτε με μικτές τεχνικές, είτε με την τεχνική της υδατογραφίας (ακουαρέλες σε λευκό χαρτί).
Η ενότητα περιλαμβάνει ένα video που παρουσιάζει μια αλληλουχία εικόνων με ανθρώπινες μορφές που σχεδιάζονται με το φως ενός φακού, με την τεχνική stop motion. Η διάσταση του χρόνου που εισάγεται στο video νοηματοδοτεί συμβολικά την αφήγηση. Η υιοθέτηση της σκιάς ως εν δυνάμει ανθρωπογραφίας λειτουργεί συνδετικά ανάμεσα σε δύο κόσμους, τον πραγματικό και τον φανταστικό, προσδίδοντας ευρείες ερμηνευτικές διαστάσεις στα έργα της ενότητας. Τα είδωλα με τα σκιαγραφημένα τους σώματα, η στάση και η κίνηση τους, σηματοδοτούν την πορεία μιας υπαρξιακής δοκιμασίας. Βασικά εννοιολογικά στοιχεία αυτής της ενότητας είναι η κίνηση και η “μετάβαση”. Άλλωστε η ίδια η ζωή γίνεται αντιληπτή ως διηνεκή κίνηση και αέναη πορεία προς έναν προορισμό.
Ενότητα : “Ενέργεια”
Στην ενότητα αυτή οι μορφές λειτουργούν ως φορείς και πεδία ενέργειας. Συχνά η ζωγραφική του Κουνάλη υποδηλώνει την αγωνία του δημιουργού να “υπάρχει” ως αισθητική μορφή μέσα στον ψυχοδυναμικό χώρο του πίνακα. Ακόμη και η πιο αόριστη χειρονομία, η πιο ορμητική πινελιά, το πιο απροσδιόριστο χρωματικό επεισόδιο, καταλήγουν σε μορφή. Η ενότητα περιλαμβάνει επίσης έμβρυα και συνθέσεις με παιδιά. Ζωγραφικές εικόνες υπερηχογραφημάτων αιχμαλωτίζουν την κίνηση και περιγράφουν το θαύμα της ζωής ως έκρηξη ενέργειας. Η αφήγηση αποκτάει ένταση σε συνθέσεις όπου είτε ο χώρος εκρήγνυται πίσω από τις μορφές, είτε η μορφή εκρήγνυται, ως αναπόσπαστο μέρος του χώρου.
Μακριά από διακοσμητικές προθέσεις, κάποια έργα της σειράς “Ενέργεια” ξεφεύγουν από τη ζωγραφική του καβαλέτου, ενσωματώνουν την τεχνική του σταξίματος (dripping) και στοιχεία του Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού [2] και της ζωγραφικής της Δράσης (Action Painting). Στις συνθέσεις αυτές, το χρώμα ρέει και μέσα από τις αραιώσεις και τις πυκνώσεις του αποτυπώνει το στοιχείο της ρευστότητας, στο πλαίσιο μιας εξπρεσιονιστικής αντίληψης [3] για τη ζωγραφική.
Ειδικότερα, το χρώμα με τις εκκωφαντικές του αντιθέσεις, αποτελεί βασικό μορφοπλαστικό μέσο του Κουνάλη. Ο παροξυσμός των καθαρών αντιρρεαλιστικών χρωμάτων γίνεται αντιληπτός ως ηχητική αρμονία ή διαφωνία που αισθητοποιεί έντονες ψυχικές διακυμάνσεις και διεργασίες. Το θέμα διηθείται διαμέσου των υποσυνείδητων διαδρομών του θυμικού. Υφολογικά, οι ανθρώπινες φιγούρες βρίσκονται στο μεταίχμιο μεταξύ αναπαράστασης και αφαίρεσης καθώς τα όρια της παραστατικής απεικόνισης διευρύνονται χάρη στην εσωτερικότητα των διατυπώσεων, την ένταση, υλικότητα και ρευστότητα του χρώματος.
Ενότητα : “ Ψυχο-γραφήματα”
Στην ενότητα αυτή ο Κουνάλης διερευνά κάτω από τον συνειδησιακό φλοιό, τα βαθύτερα στρώματα του “εγώ”. Η γραφή του γίνεται εξόχως αφαιρετική και συμβολική, κομίζοντας στις συνθέσεις έντονες συναισθηματικές διαστάσεις. Ένας λαβύρινθος από περίπλοκες, ρυθμικές διαδρομές γραμμών παραπέμπει σε συμπλέγματα, επιθυμίες, απωθήσεις, ψήγματα ζωής και ψυχολογικές διακυμάνσεις. Μέσα από τις λιτές γραμμές, αχνά διαφαίνονται ανθρώπινες μορφές που μεταλαμπαδεύουν ενέργεια και μαρτυρούν, μέσα από περίπλοκες “υπαρξιακές” συγκρούσεις, ένα υποβόσκον δράμα μοναξιάς, λαβυρίνθου και αδιεξόδου.
Στη νέα ψηφιακή έκθεση του Κώστα Κουνάλη το ενδιαφέρον μας εστιάζει στον τρόπο όπου η ζωγραφική εικόνα νοηματοδοτείται από τις χρωματικές ποιότητες, τις αντιθέσεις και τις εντάσεις των υλικών της.
Δρ. Αλεξάνδρα Κουρουτάκη, Ιστορικός τέχνης.
Μέλος Ε.ΔΙ.Π., Σχολή ΑΡΜΗΧ. Πολυτεχνείο Κρήτης.
Σημειώσεις
- Για τις “Φαντασμαγορίες της ταυτότητας” του Ν. Κεσσανλή, (1965), βλ. Restany, P., Nikos, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1988, σελ. 26. Βλ. Papa, S, “Reformation in Nikos Kessanlis’ Work”, Khnari (a) magazine, 1-2/1985, pp. 84-89.
- Για τον Αφηρημένο Εξπρεσιονισμό, βλ. Παπανικολάου Μ., Η Ελληνική Τέχνη του 20 ου αιώνα. Ζωγραφική – Γλυπτική, Εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 2006, σελ. 104.
- Για την εξπρεσιονιστική γραφή, βλ. Κωτίδης Α. Μοντερνισμός και παράδοση στην ελληνική τέχνη του μεσοπολέμου, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1993, σ. 276.